Hộp số sàn

Hộp số sàn ((MT - Manual Transmission)là loại hộp số truyền thống, yêu cầu người lái xe tự thao tác chuyển số thông qua cần số và pedal ly hợp (côn). Dưới đây là các đặc điểm và chi tiết của hộp số sàn:

Xem thêm: Hộ Số Tự Động AT

Cấu tạo chính:

Bộ bánh răng và trục số: Bao gồm trục sơ cấp, trục trung gian, và trục thứ cấp.
Ly hợp (clutch): Kết nối và ngắt động cơ với hộp số, giúp chuyển số mượt mà.
Cần số: Dùng để chọn bánh răng phù hợp với tốc độ và lực kéo.
Bánh răng đồng tốc: Giúp chuyển số êm hơn và giảm hao mòn khi sang số.

Cách hoạt động:

Người lái xe nhấn pedal ly hợp để ngắt kết nối động cơ và hộp số, sau đó sử dụng cần số để chọn cấp số phù hợp. Khi thả pedal ly hợp, hộp số truyền lực từ động cơ đến bánh xe.

Ưu điểm:

Tiết kiệm nhiên liệu: Hộp số sàn thường tiết kiệm nhiên liệu hơn so với hộp số tự động.
Chi phí thấp: Chi phí mua ban đầu và bảo dưỡng thấp hơn hộp số tự động.
Kiểm soát tốt hơn: Người lái có thể kiểm soát hoàn toàn tốc độ và lực kéo, phù hợp với địa hình khó.

Nhược điểm:

Đòi hỏi kỹ năng lái: Khó sử dụng hơn, đặc biệt với người mới học lái.
Mất tiện lợi: Việc chuyển số thủ công làm tăng sự mệt mỏi trong giao thông đô thị.

Hộp số tự động (AT - Automatic Transmission)

Hộp số tự động (AT) là loại hộp số hiện đại, tự động thay đổi tỷ số truyền mà không cần người lái thao tác thủ công.

Cấu tạo chính:

Bộ biến mô (torque converter): Thay thế pedal ly hợp, giúp truyền lực từ động cơ đến hộp số.
Bánh răng hành tinh: Hệ thống bánh răng điều chỉnh tỷ số truyền.
Bộ điều khiển điện tử: Theo dõi các thông số (tốc độ, tải động cơ) để quyết định chuyển số.

Cách hoạt động:

Hệ thống tự động chuyển số dựa trên tốc độ xe, tải trọng, và điều kiện vận hành mà không cần tác động từ người lái.

Ưu điểm:

Dễ sử dụng: Không cần thao tác ly hợp hay chuyển số, giúp lái xe nhàn nhã hơn.
Thoải mái khi di chuyển: Phù hợp trong điều kiện giao thông đông đúc.
Công nghệ hiện đại: Nhiều loại hộp số AT tích hợp các chế độ lái thông minh, tăng hiệu suất và tiết kiệm nhiên liệu.

Nhược điểm:

Chi phí cao: Giá thành mua và sửa chữa cao hơn hộp số sàn.
Tiêu hao nhiên liệu: Dù đã được cải thiện, nhưng nhiều loại hộp số AT vẫn tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn hộp số sàn.

So sánh giữa hộp số sàn (MT) và tự động (AT):

Tiêu chí	Hộp số sàn (MT)	Hộp số tự động (AT)
Kiểm soát	Tốt hơn, phù hợp với địa hình khó	Ít kiểm soát, chủ yếu phụ thuộc máy
Tiện lợi	Cần thao tác thủ công phức tạp	Dễ sử dụng, phù hợp giao thông đô thị
Chi phí	Thấp hơn, sửa chữa rẻ	Cao hơn, sửa chữa phức tạp
Tiêu hao nhiên liệu	Tiết kiệm hơn	Tốn nhiên liệu hơn (trừ hộp số CVT)
Khả năng vận hành	Phù hợp xe tải, xe địa hình	Phù hợp xe gia đình, đô thị